Lịch sử Từ điển Việt–Bồ–La

Vào thế kỷ 17, các nhà truyền giáo Dòng Tên người Bồ Đào Nha, Ý và Nhật Bản dưới quy chế bảo trợ của Bồ Đào Nha đã tới hai xứ Đàng TrongĐàng Ngoài của Đại Việt.[3] Họ học tiếng Việt và bắt đầu tạo ra một hệ thống ghi âm tiếng Việt bằng chữ Latinh. Nỗ lực của họ đúc kết bằng cuốn Từ điển Việt–Bồ–La do Alexandre de Rhodes xứ Avignon biên soạn, trong đó có 8.000 từ tiếng Việt dịch ra tiếng Bồ Đào Nha và tiếng Latinh.[1]

Trong lời tựa cuốn từ điển của mình, linh mục de Rhodes đã tri ân những người bản xứ và linh mục Francisco de Pina đã giúp đỡ ông học tiếng Việt. Ông cũng ghi nhận công lao của các giáo sĩ khác thuộc Dòng Tên, đặc biệt là linh mục Gaspar do Amaral với cuốn từ điển tiếng Việt và linh mục Antonio Barbosa với cuốn từ điển tiếng Bồ. Từ điển Việt–Bồ–La (Diccionário anamita-português-latim) của do Amaral và Từ điển Bồ–Việt (Diccionário português-anamita) của Barbosa được cho là đã thất truyền.[1][4]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Từ điển Việt–Bồ–La http://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/341... http://books.google.com/books?id=4CYXAAAAYAAJ&pg=P... http://books.google.com/books?id=FkcZ_nGkW-oC&pg=P... http://books.google.com/books?id=Kwqc7xso22wC&pg=P... http://books.google.com/books?id=Kwqc7xso22wC&pg=P... http://books.google.com/books?id=XN7SHNeZ_ksC&pg=P... http://ttntt.free.fr/archive/Roland4.html http://sealang.net/sala/archive/pdf8/nguyen1991sev... http://www.sealang.net/archives/mks/pdf/13-14:1-36... //dx.doi.org/10.1525%2Fvs.2019.14.3.79